برآورد ترجیحات شهروندان بومی و غیربومی در برخورد با خدمات اکوسیستمی زاینده رود: رویکرد مدلسازی انتخاب

برآورد ترجیحات شهروندان بومی و غیربومی در برخورد با خدمات اکوسیستمی زاینده رود: رویکرد مدل‌سازی انتخاب[1] سید پرویز جلیلی کامجو*[2] دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشکده‌ی علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان sparviz. jalili@gmail. com رحمان خوش اخلاق استاد دانشکده‌ی علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان محمد حسن فطرس دانشیار دانشکده‌ی اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا مرتضی درخشان دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشکده‌ی علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان چکیده رودخانه­ها و منابع آبی آن‌ها از مهم‌ترین کالاهای زیست محیطی تأمین کننده‏ی انرژی در کشورهای درحال توسعه هستند. هم‌چنین محیط زیست و خدمات اکوسیستمی و اکوتوریستی آنها به‌عنوان منابع با ارزش طبیعی، نقش مهمی در رفاه جامعه و اقتصاد هر کشور ایفا می‌کند، اما به دلیل بروز شکست بازار در کشف قیمت برای این خدمات، ارزش‌گذاری و تعیین ارزش از موضوعات اصلی اقتصاد منابع طبیعی است. هدف این مطالعه تعیین ارزش حفاظتی ویژگی‌های مختلف کالای زیست محیطی زاینده رود و منابع طبیعی مرتبط با آن می‏باشد. به منظور نیل به این هدف با استفاده از رویکرد مدل‌سازی انتخاب، روش آزمون انتخاب و بهره‌گیری از مدل اقتصادسنجی لاجیت آشیانه­ای به برآورد قیمت­های ضمنی و محاسبه‏ی تمایل به پرداخت نهایی ویژگی­های زیست محیطی زاینده رود اقدام می‏شود. در ادامه ارزیابی تأثیر متغیرهای اقتصادی– اجتماعی بر ارزش فوق و ارزیابی تغییرات رفاهی تغییر در سیاست­های فرضی انجام می‏گیرد. داده­های پژوهش به‌صورت پیمایش میدانی و از 270 پرسشنامه‌ی آزمون انتخاب در فصل بهار و تابستان 1392 استخراج شده است. نتایج حاصل از مدل لاجیت آشیانه­ای نشان می‏دهد که بازدیدکنندگان برای هر سطح از ویژگی­های جاری بودن آب در سطح رودخانه، حفظ تنوع جنگلی، حفظ آثار باستانی و بهداشت رودخانه تمایل به پرداخت نهایی مثبت دارند. متغیرهای اقتصادی- اجتماعی مانند طبقه‏ی درآمدی، سطح تحصیلات، بُعد خانوار، جنسیت، تأهل، سن و بومی بودن تأثیر مثبت و معنی­دار بر میزان تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان دارد. پیشنهاد می­شود به منظور حفظ کیفیت خدمات زیست محیطی زاینده رود و منابع انرژی مرتبط با آن از مکانیسم بازار با در نظر گرفتن موارد شکست بازار استفاده شود. طبقه‌بندیJEL: Q51، Q53، D46، D62. کلید واژه: لاجیت آشیانه­ای، مدل‌سازی انتخاب، ارزش‌گذاری، زاینده رود.   [1]. این مقاله استخراجی از رساله‏ی دکتری سید پرویز جلیلی کامجو در دانشکده‏ی علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان است. [2]. نویسنده‏ی مسئول Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal" mso-tstyle-rowband-size:0 mso-tstyle-colband-size:0 mso-style-noshow:yes mso-style-priority:99 mso-style-parent:"" mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt mso-para-margin:0cm mso-para-margin-bottom:.0001pt mso-pagination:widow-orphan font-size:10.0pt font-family:"Times New Roman","serif" mso-bidi-language:AR-SA}